بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتار های زیست محیطی(مصرف انر‍ژی)

امروزه مواجهه با مشکلات زیست محیطی مختص کشور های توسعه یافته نیست و کشورهای در حال توسعه نیز، به مانند ایران، با برخی از انواع تخریب های زیست محیطی درگیر اند(صالحی،2010). بحران انرژی را شاید بتوان مهمترین مسئله قرن حاضر دانست. درجهت ایجاد تغییرات رفتار مصرفی ایرانیان، بالااخص در مورد منابع سوختی، که همواره جزء معضلات اساسی کشور محسوب می شود، نیاز به آگاهی از نگرشها و رفتار های زیست محیطی افراد ضروری می نماید. تحقیق حاضر تلاشی برای بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتار های زیست محیطی، با تاکید بر مصرف انرژی خانگی است. این تحقیق تلاش دارد تا تاثیر مجموعه ای از متغیرهای مرتبط با موضوع (از قبیل ارزش زیست محیطی، دانش زیست محیطی ، نگرش زیست محیطی و دغدغه زیست محیطی، اعتماد به نهاد های دولتی و متغیرهای زمینه ای) را با استفاده از چارچوب تئوریکی و بر پایه مدل طراحی شده، بر روی رفتار زیست محیطی افراد که در این تحقیق رفتار مصرف انرژی خانگی است مورد مطالعه قرار دهد. تحقیق موردی در ارومیه (استان آدربایجان غربی) انجام شده است، که در آن 380 خانوار شهری بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه، مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان میدهد که بر خلاف پیش بینی های اولیه، متغیر های دغدغه و دانش زیست محیطی و همچنین دانش مصرف انرژی که در ابتدا تصور می شد باید نقش مهمی را در تبیین رفتار مصرف انرژی افراد داشته باشند، رابطه ای با آن ندارند. در صورتی که متغیر اعتماد به نهاد های دولتی، بیشترین نقش را در تبیین رفتار زیست محیطی افراد دارد و البته نگرش زیست محیطی و ارزش زیست محیطی نیز هر چند اندک، اما سهمی در تبیین رفتار مصرف انرژی افراد نمونه مورد بررسی دارند. این سه متغیر در مجموع و بر اساس تحلیل رگرسیون چند متغیره خطی،10% از رفتار مصرف انرژی افراد را تبیین می کنند. در ادامه نتایج احتمالی این موضوعات به بحث گذاشته شده و پیشنهاداتی نیز برای تحقیقات آتی ارائه شده است. واژگان کلیدی : مصرف انرژی خانگی، رفتار زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، دانش زیست محیطی، ارزش زیست محیطی، دغدغه زیست محیطی.